Meslekleri vakte yenilen Romanlar, çadırlarda kalıp mevsimlik personellik yapıyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

EDİRNE’de demircilik, kalaycılık ve sepetçilik yaparak geçimini sağlayan Roman vatandaşlar, meslekleri teknolojiye yenik fikir, köylerde kurdukları çadırlarda mevsimlik emekçi olarak çalışıyor. Edirne Kent Kurulu Roman Çalışma Kümesi Lideri Turan Şallı, “Günümüzün şartlarında iş bulmak zorlaştığından daha evvelki alanlardan bir nevi yarı göçer pozisyona düşmüş durumdalar. Burada hayata tutunmanın savaşını veriyorlar” dedi.

Edirne’de demircilik, kalaycılık ve sepetçilik üzere meslekler yaparak geçimlerini sağlayan Roman vatandaşların ömrü, mesleklerinin teknolojiye yenik düşmesiyle zorlaştı. Aileler, para kazanıp hayatlarını devam ettirebilmek için göçebe hayatı yaşamaya başladı. Özelikle Uzunköprü ilçesinden yola çıkan Roman vatandaşları, bahar aylarıyla birlikte Edirne’nin çabucak her köyünde kurdukları çadırlarda kalıp mevsimlik personel olarak çalışıyor. Çadır kurulan köylerde erkekler hasat mevsimindeki buğday tarlalarında saman balyası taşıyıp, hurdacılıkla uğraşırken, bayanlar da kavurucu sıcağın altında çadırlarda yemek, bulaşık, çamaşır üzere konut işlerini yapıyor.

‘HAYATA TUTUNMANIN SAVAŞINI VERİYORLAR’Edirne Kent Kurulu Roman Çalışma Kümesi Lideri Turan Şallı, bilhassa bölgedeki Romanların alıştıkları mesleklerinin yok olmaya başlamasından ötürü yarı göçer duruma düştüğünü söz etti. Şallı, “Esasen bu hayat kültürün yıllardan beri devam etmesinin sebeplerinden birisi, Roman halkının istihdamda gereğince yer almadığından kaynaklanıyor. Evvelce var olan klasik geçim kaynakları demircilik, kalaycılık ve sepetçilik üzere buna emsal meslekler şu anda teknolojinin gelişmesiyle artık kayboldu. Günümüzün şartlarında da iş bulmak zorlaştığından ötürü daha evvelki alanlardan bir nevi yarı göçer pozisyona düşmüş durumdalar. Burada hayata tutunmanın savaşını veriyorlar. Bu beşerler o denli toplumsal medyada görüldüğü üzere kapı gıcırtısından oynayan değil, hayat savaşı veren beşerler. Türkiye’de romanlara yönelik yapılacak tüm siyasetler bu gerçeklere bakarak izlenmeli” dedi.’OLANAKLAR YARATILMALI’Romanların ömürlerine gerçekçi toplumsal siyasetlerle bakılması gerektiğini lisana getiren Şallı, “Onların hayat alanlarına gerçekçi toplumsal siyasetle yaklaşılmalı. Bu siyasetler sürdürülebilir olmalı. Bu toplumun klâsik eski mesleklerinin geliştirilmesi mümkün değil. En azından kendilerini tarıma yönlendirebilecek imkanların yaratılması lazım. Örneği devletimize ilişkin hazine yerleri var. Bu topraklar bölünerek tarımla uğraşacak Roman vatandaşlarımıza belirli periyotlar içerisinde kullanıma sunulabilir” diye konuştu. ‘OKULA GİDEMEYEN ÇOCUKLAR, TOPLUMSAL BİR GERÇEKLİK’Okula gidemeyen çocuklar için gezici eğitim alanları oluşturulması gerektiğini belirten Şallı, “Bu gördüğünüz şey çok kaotik bir ortam. Bu kaotik ortamda toplumsal tahlil alışılmış ki çok sıkıntı. Bunu vakte yaymak lazım. Burada okula gitmeyen çocukları görüyoruz ve bu toplumsal bir gerçeklik. Bu toplumun önceliği maalesef eğitim olamıyor. Hayata tutunmaları için öncelikli olarak çalışmaları lazım. Gezici eğitim alanları yaratılabilir. Köyün muhakkak yerlerinde çocukların ders yapabilecekleri imkanlar yaratılabilir. Sıkıntılar en azından çözülmese de eğitimdeki eksikliklerin bir nebze giderilebileceğine inanıyorum” tabirlerini kullandı.’BAZI GÜNLER HİÇ KAZANAMADIĞIMIZ OLUYOR’Eşi ve bir kızıyla mevsimlik olarak köylere gidip çadır kuran Bülent Kalaycı, “Ne iş bulursak oraya gidiyoruz. Çapaya, hurda toplamaya, samana, kasım ayına kadar ne iş bulursak yapıyoruz. Hayatımız haliyle güç lakin mecbur kaldığımız için zorluklara göğüs geriyoruz. Sonuçta buna mecburuz zira belirli bir işimiz yok. Kimi günler hiç kazanamadığımız oluyor, birtakım günler ekmeğimizi çıkarıyoruz” dedi.’GÖÇEBE HAYAT ZOR’Mecburen göçebe hayatı yaşadıklarını söyleyen Yaşariye Kalaycı, “Halimizi görüyorsunuz, biz ‘buna şükür’ diyoruz. Mecburen bu hayatı yaşıyoruz, gidebileceğimiz diğer bir yer yok. Makine yok, mutfak yok, banyo yok, dolap yok, her şeyimizi çadır içinde hallediyoruz. Göçebe hayat güç. Rüzgar çıkıyor mesela kapıyoruz kapıyı oturuyoruz. Çok fırtına çıktığı vakit çadırı uçmasın diye tutuyoruz. Hayalim bir konuttu, keşke bir konutum olsa. Mutfağımız, banyomuz olsun istiyorum” diye konuştu.’EVDEKİ RAHAT BURADA YOK’Çocukluğundan beri göçebe hayatı yaşadığını söyleyen Değer Yanlar (78), “Çok uzun yıllardır bu biçimde yaşıyorum. Çocukluğumdan beri göçebe hayatı yaşıyorum. Daima bu türlü ormanda bayırda, alıştık artık. Zorluğu doğal ki var. Konuttaki rahat burada doğal ki yok. Hurda topluyoruz. Yiyecek alabilecek kadar kazandık mı bize yetiyor. Hayatımız bu türlü geldi, bu türlü gidecek, yapacak bir şey yok” dedi.Eşi tarlada çalışırken, kendisi çadırda mesken işleri yapıp çocuklarına bakan Yaşariye Batan (35),”İş buldukça yapmaya çalışıyoruz. Çapaya, samana olsun gitmeye çalışıyoruz. Ben genelde konut işi yapıyorum, çocuklara bakıyorum. 4 çocuğum var. Evvelden büyüklerimiz kalaycılık falan da yaparmış fakat artık o da kalmadı, bitti. Bitince biz de çapaya ve samana gidiyoruz” tabirlerini kullandı. ‘BİR GÜN TOKSAK, İKİNCİ GÜN AÇIZ’Toplam 3 çocuğu ve 7 torunuyla tek çadırda kalan Serpil Batan (57), “Bizim yaşantımız bu. Yemek zorluğu, su zorluğu çekiyoruz. Evvelce kalaycılık yapıyorduk, çapa işi, çeltik işi yapıyorduk lakin bunlar da azaldı. Bir gün toksak ikinci günü açız. Çalışmazsak hiç olmaz. Hayatımız bu. 17-18 yaşımdan beri bu göçebe hayatı yaşıyorum, 40 yıl geçmiş. Annem benden daha makus yaşadı. Bizim yazgımız bu halde yaşamak. Hoş yaşamak isterim ben de herkes üzere. Katlarda, denizlerde yaşamak, dondurma yiyip soğuk su içmek isterim. Denizi hiç görmedim mesela. Pak, şofbenli bir banyoda duş alıp, öğlen uykusu uyumak isterdim. Sabah 11-12’de kalkmak isterdim. Burada hiçbirisi yok, güneşin altında çatır çatır yanıyoruz” dedi.’OKUYUP HEMŞİRE YA DA HEKİM OLMAK İSTERDİM’

Genç yaşına karşın kardeşlerine bakıp konut işi yapan, ilkokulu ikinci sınıfta bırakma zorunda kaldığını söyleyen Sevser Batan da (14), “İlkokul ikiye kadar okudum lakin bırakmak zorunda kaldım. Artık çadırda kalmak istemiyoruz, zira çok sıcak oluyor, çok zorlanıyoruz. Su almaya gidiyorum, kardeşime bakıyorum, çapa işi çıktımı oraya gidiyorum. Rahat yaşayıp, okul okumak isterdim. Hemşire olmak isterdim ya da tabip. Çadıra çıkmaktan bırakmak zorunda kaldım okulu ilkokul 2’de” sözlerini kullandı.