Edirne Kırmızısı’nın Üretim Süreci Hızlanıyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Trakya Üniversitesinde (TÜ) Edirne kırmızısının (Rouge d’Adrinople) elde edildiği kök boya bitkisi rubia tinctorum fideleri, laboratuvar ortamında olağana nazaran 2 kat süratli üretilmeye başlandı.

Osmanlı periyodunda Edirne’de üretilen ve formülünün Fransa’ya götürülmesinin bir “casusluk” öyküsüne benzetilmesiyle “efsane renk” olarak anılan Edirne kırmızısının kent kimliğine kazandırılması emeliyle başlatılan çalışmalar sürüyor.

TÜ Genetik ve Biyomühendislik Kısmınca başlatılan çalışma kapsamında kök boya bitkisi fidelerinin laboratuvar ortamında üretilmesi için “Edirne Kırmızısı Bitkisinde Klonal Süratli Fide Çoğaltma” projesi hayata geçirildi.

Projeyle laboratuvar ortamında daha süratli ve sağlıklı biçimde yetiştirilen fidelerin kök boya bitkisinin üretimindeki süreci hızlandırması ve çiftçilere sağlıklı fide temin edilmesi hedefleniyor.

Proje sorumlusu Genetik ve Biyomühendislik Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Semra Hasançebi, AA muhabirine, kimyasal boyaların yarattığı birtakım sıkıntılar nedeniyle son periyotta doğal boyalara olan ilginin arttığını söyledi.

Rubia tinctorumun Edirne kırmızısı renginin elde edilmesi için değerli bir kök boya bitkisi olduğunu belirten Hasançebi, “Zamanında bitkinin ekim alanları çok genişken, kimyasal uzunlukların yaygınlaşmasıyla azalmış. Tekrar bu rengi hayata geçirmek istediğimizde bu bitkinin tarımını faal hale getirmemiz lazım. Burada kimi kritik süreçler var, tohumdan yetiştirmeye kalktığımızda üç yıl üzere bir müddet alıyor. Ayrıyeten her tohumunda birebir kalitede bitki oluşturmaması üzere durumlar var.” dedi.

“Bitkileri doku kültürüyle laboratuvar ortamında üretebiliyoruz”

Hasançebi, tohumluk üretimi ve eser elde edilmesi sürecinin uzun vakit almasının çiftçileri rubia tinctorumu yetiştirmekten uzaklaştırabildiğine dikkati çekti.

Bitkileri doku kültürüyle laboratuvar ortamında üretildiğini anlatan Hasançebi, fide üretim süreciyle ilgili şu bilgileri verdi:

“Bizim yaptığımız proje sayesinde üreticilere süratli fide üretimi sağlanıyor. Üreticilerin tohumdan yetiştirmekle hiç uğraşmadan direkt fide alarak ekime başlanmasını ve üretim sürecini üç yıldan bir yıla düşürmeyi hedefliyoruz. Bu müddet biraz uzayabilir lakin en azından her ektiği fidenin kaliteli olmasını ve karşılığını alabilmesini sağlamak. Bitkileri doku kültürüyle laboratuvar ortamında üretebiliyoruz. Tek bir bitkiden doku kültürü yoluyla süratli çoğaltım yapıyoruz. Kısa müddette onlarca bitki elde etmek mümkün. Evvel bir bitki büyütülüyor, kâfi büyüklüğe geldikten sonra onu kesimlere ayırıp her birini yeni bir fide olarak yetiştiriyoruz. Gerekli iklimlendirme ve uygun beslenme ortamını sağlıyoruz. Uygun büyüklüğe gelince her birini toprakla buluşturmak üzere üreticilere vermeyi planlıyoruz. Maksadımız bir yıl içerisinde 1000 bitkiye kadar çıkabilmek. Şayet bu çalışmayı muvaffakiyetle sürdürürsek bu bitkinin üretimindeki başlangıç malzemesini tohum değil fide olarak sağlayıp üretim sürecini kısaltmış olacağız.”

Genetik ve Biyomühendislik Kısmı Doktora Öğrencisi İlayda Küçük de fideleri laboratuvar ortamında ürettiklerini belirterek, “3 tohumla başladığımız bitki yetiştirme çalışmasında değerli bir basamağa gelindi. Yetişen bitkileri çoğaltma formülüyle sayıyı artırıyoruz.” diye konuştu.